ZOÖNËVE

Verteld door Cyrille Surinx of de Suring of Cyrille va Lom Surings (°1937)
en Jules Schepers of Jules va Leon van-e Scháns (°1925)

Opname door J.L. te Zonhoven in 2005

IN SCHRIFT

DE PÙT

(C.S.) Ós paa hit ze pensioen gehòild, diën hèt z’n invalidepensioen... diën hit èn 1942 hit diën e zwóar accëdent ghad ¹èn-e put: dobbel schedelbreuk en ²doen hit dië, diën haa doen 29 jóar en dààg, doen hèt dië z’n invalidepensioen hit diën doen gekrege. Dië zee altèd: as dóa iêne van mèn ³jung ⁴dààr de pùt èngóan, zee dië, diën ⁵hoo ich de poeten euver... Ze zèn ‘r alle drei èngegóan. 

(J.S.) Ich hèb e jóar gewùrkt èn-e koöl en ⁶de tei wààr 60 cm hoêg. 60 cm, eh en dan most der bè de piquer ènkrôôpe en koöl màken, eh. Dóa lààg deë den hielen tìjed op oer zij en as der mos schijet’n, de schop onner oer kont gestoken en zoe liggen en zoe de bak èn ⁷te-bìje. A der dán ‘s mòindààgsj dóa kààmt en ⁸deë most duup de tei ènkrôôpe dan wààr dei op lààtsten 20 cm mènner, dan wààr ‘t mer ⁹fjártig ne mie. Dan most der oer lâmp vurop stoêten. ¹⁰Moe oer lâmp onnerdoör ¹¹gonk, dóa gonkt deë oo nog onner doör. Dóa most deë èn wùrken en da wààr 200 meëter lánk, eh. Dóa zààt deë èn. En alle vier meëter zààt ne mân koöl te màken èn dië ¹²stófvòdder.

(C.S.) Oh, veën, veë wàren bè de ¹³properetwaar, eh èn dán as dá slecht gebold há ob-e teie... ‘s móajndààgs wààr ‘t altìjed properetwaar koöl èngóan èn doör de weëken oo. Jah en ich ne lángen eh, èn dán da wààr e teike ¹⁴wei Jules zeejt... ¹⁵'n kat dei wààr nie hoêger as zoe, eh (gebaar 40 cm), wá ich toch dóa miëmààkde ¹⁶eür dië post... en altijed op oer zij: drènken, eëten, wùrke, piqeure, ¹⁷âl wa der woot, allemóal op oer zij. As der dán ‘s óavës ¹⁸de voei ènkààmt, ¹⁹dóa kost der rech stóan, eh. Dan wist der nie wa ter góajnde wààr a-der óch recht kost zette.  

²⁰Ós snejen wààr èn ne broedzak en nôô huur ich altìjed... ich zeg dá thôös ²¹dek, eh, wát ès da dei bacterie of wat ès dat èn da vliesj en moe zit dat euver... en ge mot ²²oer haan wasen. Ich hèb èn-e pùt mènnen ²³appelesien opgeëten eh, dië most-de-gè schùllen, eh. Ge had gie wàter bìj, dië wààr zoe zjwárt as ne koöl mer dië gonk ter wòl smàkelijk bènne, allemóal! En zoe wààr ‘t, oer snejen... 

(J.S.) Jah, vliesj da pakde ter nie mië, eh, de pùt èn... ich toch nie.  

(C.S.) Ich haa altèd m’n sneje beleëd bè... mer moe ‘t hiel hiet wààr, dóa smààkde vliesj nie, want wee-je wá ich nen tìjed as ich thôös... 

(J.S.) Fìjene sokker haa ich altèd bìj... 

(C.S.) Dènge... ²⁴Rabarrebersmeër, dan wàren oer sneje zoe mâls, eh. Da hèb ich dek geëte ghád onner, mer zjwárt... ochgod, ochgod, ochgod... Dóa wàren ter eh, as-e veë èn-e bus zàten as veë nóa huisj gónken eh, sommige mannen, dóa kost der ²⁵pëtatten èn hun oere plante, zoe ne ²⁶stùb zààt dóa èn, dei hun nie tegoei koste wasen, mer zoe wàren ter veul eh en dei oêge zoe zjwárt, eh.  

(J.S.) Mer dei oêge kààm trùg oo, eh... Deë kost óch wasen òn oer oêren wei der willt, da kààm trùg zjwaárt ôöt, eh...  

(C.S.) Ich haa altìjed e pötteke vazelin èn m’n káste en dat veëgde der dán dóa euver oer oêgen, eh en dán as der dóa bè nen dók euver, bè nen hánddók euver geveëgd, dán kreegt der ‘t grótste zjwárt te-van ààf want aners kreegt der dá zjwárt dóa nie van ààf, eh. Het wàr ne zjwárte boel, ²⁷zulle!